(Polski) Pomysł przeniesienia „Carmen” wg Prospera Merimée na scenę narodził się w tym samym czasie, kiedy powstawały zdjęcia do filmu Carlosa Saury, pod tym samym tytułem. Niespodziewany sukces tej produkcji przyspieszył tylko pracę Antonio Gadesa nad tworzeniem tanecznej wersji, która – finalnie – okazała się dziełem tej samej wielkości, co wcześniejsze „Krwawe Gody” czy „Suita Flamenco”. Paryska premiera baletu z 1983 cieszyła się zarówno popularnością wśród widzów, jak i uznaniem krytyków; Antonio Gadesa okrzyknięto nie tylko jednym z najznakomitszych tancerzy gatunku, ale także zaczęto go stawiać w gronie największych współczesnych choreografów flamenco. Podczas jednej z konferencji prasowych artysta wyjaśnił powody, dla których zrealizował swoją wersję „Carmen”. Według niego – artystyczne interpretacje jej postaci często były krzywdzące i powierzchowne. Kiedy w 1837 roku powstał literacki pierwowzór Carmen jej autor wywołał skandal wśród purytańskiego społeczeństwa i tych, którzy nie dostrzegli w Carmen symbolu emancypacji kobiet. Z drugiej strony, nie
bulwersowała nikogo postać Don José – niewiernego burżuja, który traktuje ukochaną jak prywatną własność. Natomiast Carmen Gadesa nie jest ani frywolną kobietą, ani „pożeraczką męskich serc”, lecz uczciwą kobietą, która mówi kiedy kocha i nie ukrywa, kiedy przestaje kochać. Innymi słowy, Carmen to kobieta z poczuciem własnej wolności, która woli umrzeć niż tę wolność stracić; kobieta, która posiada własne pojęcie klasy i szlachetności -kocha całą sobą i nigdy nie zapomina o swoim społecznym pochodzeniu. Odnosząc się do światowego sukcesu swojej realizacji choreograf często przytaczał słowa jednego z francuskich krytyków, który stwierdził, że „Merimée sprowadził „Carmen“ do Francji, ale Saura i Gades przywrócili ją Hiszpanii”.

tancerze:
Carmen – Stella Arauzo
Don José – Adrian Galia
Toreador – Jairo Rodríguez
Mąż – Joaquin Mulero
oraz Cristina Carnero, Maite Chico, María Nadal, Marita Martínez-Rey, Carolina Pozuelo, Loli Sabariego, Lucía Campillo, Luisa Serrano, Claudie Ibarra, Vanesa Vento, Miguel Lara, Elías Morales, Antonio Mulero, Adrián Mejías, Ángel Gil, Antonio Ortega
śpiewacy:
Enrique Pantoja, Juañares, Manuel Chacon, Alfredo Tejada, Gabriel Cortés, Johnny Cortés, „La Bronce”
gitarzyści:
Juan Antonio Zafra, Andres Carmona, Ramón Jimenez

(Polski) idea i choreografia: Ewa Wycichowska
muzyka: Zbigniew Górny, Marcin Górny
scenografia: Bohdan Cieślak
kostiumy i zdjęcia: Ewa Łowżył
asystenci choreografa: Anna Gruszka, Andrzej Adamczak
warsztaty wokalne: Olga Szwajgier
zdjęcia: Mirka Maruszak

Spektakl powstał z wzajemnej inspiracji wszystkich twórców, w tym tancerzy. O jego ostatecznym kształcie decydował proces, który jest syntezą poszukiwań a nie modelem realizacji odrębnych zadań – zamówień. Twórców „Carpe diem” interesuje chwila, czas niemożliwy do powtórzenia i odtworzenia. Moment, bez którego nie ma przeszłości, i z którego rodzi się przyszłość. „Chwilę, czas między przeszłością a przyszłością oddaliśmy dzieciom i poetom. Utraciliśmy zdolność odczuwania czystego zachwytu nad tym co trwa, przeżywania całym sobą momentu, chłonięcia kolorów, smaków, dźwięków, ruchów. Anulowaliśmy czas teraźniejszy, oglądając się za tym co było, planując to, co będzie. Z tęsknoty za chwilą zrodził się nasz spektakl. Chcemy w nim zatrzymać ulotność spotkania twórców i widzów, poznać swoje carpe diem i podzielić się nim tak, by nie zmarnować chwili. Taka była nasza praca, wzajemnie inspirująca przez myśl, muzykę, ruch, głosy i dźwięki, barwy i kształty. Żyjemy wśród tych samych rzeczy i spraw, ale chwila każdego z nas jest inna. Inność nie wyklucza wspólnoty, dialogu i harmonii, zgody na carpe diem, bez której nie wyrośnie żaden ogród przyszłości. Spektakl zbudowany jest z trzech części, chwil, momentów, detali, tworzących nasze bycie precyzyjnie, jak fabryczny mechanizm. Wspólnie z widzami, chwytając dzień, chcemy w nim odrzucić kopie i odnaleźć oryginał”.

Autorzy

(Polski) koncepcja i reżyseria: Wayne McGregor
choreografia: Wayne McGregor we współpracy z tancerzami
scenografia i kostiumy: Patrick Burnier
muzyka I: Joby Talbot, muzyka II: Jon Hopkins
kierownik prób: Odette Hughes
plan świateł: Lucy Carter
projekt cyfrowego wideo: Ravi Deprees
dyrektor techniczny: Christopher Charles
kierownik techniczny: Colin Everitt
technika: Michael Smith
zdjęcia: Ravi Deepres

„Entity” – najnowsze dzieło zespołu to dyptyk wizji Wayne`a McGregora, zderzający rytmiczną energię muzyki skomponowanej przez Nico Muhly z dźwiękowymi skrajnościami melodycznej elektroniki autorstwa Jona Hopkinsa, współpracownika zespołów Coldplay czy Massive Attack. Swoistej magii dodaje przedstawieniu wyjątkowe oświetlenie w realizacji Lucy Carter. W spektaklu bierze udział dziesięciu szkolonych klasycznie tancerzy o perfekcyjnie przygotowanych i wygimnastykowanych ciałach. Co istotne, „Entity” to nowatorskie połączenie tańca i nauki. Przy jego produkcji McGregor współpracował ze Scottem de Lahunta z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego, z Kalifornijskim Instytutem Nauki i Innowacji, Instytutem Neurologii i Instytutem Badań nad Mózgiem i Umysłem „Kavli”. Tworząc „Entity” McGregor i jego zespół pracowali też ze specjalistami z dziedzin psychologii,
neurologii, robotyki i językoznawstwa.
Tytułowa „Entity” to jednostka „ucząca się”, a właściwie – zbiór jednostek, który tworzy unikalne rozwiązania choreograficznych problemów, sprawdzając możliwości ciała jako mechanizmu w złożonym, poznawczym i fizycznym teście, kwestionującym samą naturę tego, co ludzkie. W „Entity” artyści próbują więc zbadać procesy zachodzące w mózgu podczas tworzenia tańca i próbują przełamać granice, w jakich porusza się ciało.

tancerze:
Neil Fleming Brown, Catarina Calvaho, Agnès López Rio, Paolo Mangiola, Ángel Martinez Hernandez, Anh Ngoc Nguyen, Anna Nowak, Maxime Thomas, Antoine Vereecken, Jessica Wright

(Polski) MARCO POLO
produkcja: Pierre Cardin
koncepcja choreograficzna i reżyseria: Marie-Claude Pietragalla i Julien Derouault
materiały wideo i animacja: Chrysoïd
kostiumy: Patrick Murru
światło: Eric Valentin
muzyka: Armand Amar
teksty: John Boswell
wykorzystane utwory: Christophe, Chemical Brothers, Prodigy
zdjęcia: Pascal Elliott

Projekt artystyczny wpisuje się w nasze poszukiwania choreograficzne i pragnienie stworzenia dzieła wyjątkowego – odwołującego się do klasyki: libretto, wykorzystanie oryginalnej muzyki, ponadczasowa tematyka, opowieść fantastyczna – wykorzystującego jednocześnie środki wyrazu i środki techniczne naszej epoki. Społeczeństwa współczesne, które przeżyły poprzedni wiek, przewidując koniec Historii, jawią się nam jako te, które czerpały wszystko z otaczającego świata i cały ten świat straciły. Bolesny i budzący niepokój paradoks, w którym jedynie doświadczenie wydaje się wskrzeszać wspomnienia… Główny bohater ma zdolność kreacji i destrukcji: którą z tych dróg wybierze? Spektakl zawiera w sobie całe bogactwo sztuki ruchu, takiej jak technika klasyczna, współczesna, hip-hop, akrobacja, sztuki walki. Będący efektem artystycznych poszukiwań spektakl, łączy w sobie taniec, muzykę, śpiew, animację i stanowi zaproszenie do podróży w głąb siebie, w świat wyobraźni…

Marie-Claude Pietragalla i Julien Derouault

(Polski) choreografia, scenografia, kostiumy, rekwizyty: Rami Be’er
muzyka: Sigur Ros, Ske, 310, H. Hilmarsson, Colleen, Massive Attack
dźwięk: Alex Claude
scenografia i projekty: Rami Be’er
projekt oświetlenia: Rami Be’er, Yossi Revach
kostiumy: Maor Tzabar
zdjęcia: Gadi Dagon

„Czy kiedykolwiek mieliście wrażenie, gdy dotarliście do jakiegoś miejsca, że straciliście poczucie czasu? Rami Be’er w unikalny i fascynujący sposób zaprasza nas do wzięcia udziału w podróży do legendy. Czy to legenda o Tobie? Bajka o nas samych? Mit o niej? Legenda ta próbuje otworzyć okno, by zobaczyć to, co głęboko zakopane, ukryte. (…) Be’er maluje obrazy większe niż życie; swą inspirację czerpie z życia, pełnego ruchu i pędu, koloru i światła, skojarzeń i fantazji, muzyki i osobistych bezkompromisowych celów.”

Amos Oren „Yedioth Aharonoth” (materiały KCDC)

tancerze:
Amit Gerera, Amit Marsino, Chani Cohen, Dana Raz, Daniel Ohn, Hai Cohen, Itzik Amar, Lotem Regev, Nir Even Shoham, Orian Yohanan, Oz Mulay, Ranana Randy, Sara Wilhelmsson, Shai Partush, Yael Yamin, Yuko Harada

(Polski) choreografia: Rami Be’er
muzyka: Recoil, A. Borsig, Murcof, M. Richter, Rally, S. Ros, A. Amar, Silver
dźwięk: Alex Claude
scenografia: Rami Be’er
projekt oświetlenia: Rami Be’er, Yossi Revach
kostiumy: Maor Tzabar
zdjęcia: Gadi Dagon

„Zrozumiałe i niezrozumiałe intencje tańca są tu ze sobą nierozerwalnie połączone, pozostawiając tancerzy i publiczność wyczerpanych po tym intensywnym doświadczeniu drenującym ciało i duszę. Wyjątkowa kombinacja muzyki, oświetlenia, scenografii i ruchu rozbudzają wszystkie nasze zmysły naraz. Widzowie nie są w stanie odeprzeć ataku
emocji napierających ze wszystkich stron. Za pomocą ostrych i fascynujących scen Be’er kreuje świat, który jest trudny, skomplikowany, okrutny i szary, podobnie jak marzenia, sny i romantyzm. (…)
Rami Be’er stworzył przedstawienie w pełni ukazujące jego kunszt. Duety przeplatają się tu z triami i układami z udziałem wielu osób. To nadzwyczajne dzieło”.

Materiały KCDC

(Polski) choreografia: Mats Ek, Benjamin Millepied, Alexei Ratmansky
reżyser/kierownik produkcji: Will Knapp
kierownik zespołu: Thomas Ward
reżyser światła: John Torres
reżyser wideo i dźwięku: Tei Blow
zdjęcia: Bengt Wanselius

[Akt I] VALSE-FANTASIE
choreografia: Alexei Ratmansky
muzyka: Mikhail Glinka
oświetlenie: Jennifer Tipton
kostiumy: Deanna Berg
tańczy: Mikhail Baryshnikov
czas trwania: 9 minut
premiera: 2 maja 2009, Ryga

YEARS LATER
choreografia: Benjamin Millepied
muzyka: Philip Glass, Erik Satie
oświetlenie: Jennifer Tipton/John Torres
wideo i film: Asa Mader
oryginalna koncepcja wideo: Olivier Simola
kostiumy: Marc Happel
tańczy: Mikhail Baryshnikov
czas trwania: 15 minut
premiera: 8 czerwca 2006, Nowy Jork

SOLO FOR TWO
choreografia: Mats Ek
muzyka: Arvo Pärt
oświetlenie: Erik Berglund
scenografia i kostiumy: Peter Freiij
tańczą: Ana Laguna i Mikhail Baryshnikov
czas trwania: 7 minut
premiera: 29 marca 1996, Ljusdal (Szwecja)

[Akt II] PLACE
choreografia: Mats Ek
muzyka: Fläskkvartetten (Flesh Quartet)
scenografia: Peder Freiij
oświetlenie: Erik Berglund
tańczą: Ana Laguna i Mikhail Baryshnikov
czas trwania: 23 minuty
premiera: 27 sierpnia 2007, Sztokholm

Program „Three Solos and a Duet” składa się z czterech części stworzonych przez trzech wybitnych choreografów współczesnego tańca. Pierwsza z nich – „Valse-Fantasie” jest najnowszą, nie znaną jeszcze w Europie prezentacją; jej premiera odbyła się niespełna dwa tygodnie temu. Alexei Ratmansky (obecny choreograf-rezydent w ABT, wcześniej wieloletni dyrektor artystyczny Baletu Bolszoj, który tworzył choreografie dla Dutch National Ballet, Kirov Ballet, Royal Danish Ballet, Royal Swedish Ballet, New York City Ballet, San
Francisco Ballet czy State Ballet of Georgia) opracował ją specjalnie dla Mikhaila Baryshnikova. Druga część – „Solo for Two” do muzyki Arvo Pärt jest jedną z najbardziej charakterystycznych i znanych choreografii Matsa Eka – tancerza, reżysera i choreografa, syna wybitnej szwedzkiej tancerki Birgit Cullberg, i wieloletniego twórcy, a następnie –
szefa – stworzonego przez nią Cullberg Ballet. Dla tego zespołu, i dla innych na całym świecie Ek stworzył dziesiątki oryginalnych choreografii, które zapewniły mu miejsce jednego z najciekawszych twórców baletowych współczesnej ery. Spektakle, do których układał choreografie wykonywane są przez zespoły z całego świata, m. in. przez Fiński Balet
Narodowy, Stuttgart Ballet, American Ballet Theatre, Nederlands Dans Theater czy Hamburg Ballet.

„Years Later” to dzieło zamówione przez Baryshnikov Arts Center w 2006 roku. Jego twórcą jest francuski tancerz i choreograf – Benjamin Millepied, obecny dyrektor artystyczny New York City Ballet. Autorem ostatniej część pokazu, czyli „Place” jest ponownie Mats Ek. Duet ten został przez niego stworzony specjalnie dla Mikhaila Baryshnikova i Any Laguny. „Place” to historia kobiety i mężczyzny z przeszłością, którzy spotykają się, by wyruszyć we wspólną życiową podróż. W spektaklu ukazana jest ich skomplikowana relacja, w której smutek nagle przeradza się w dowcipną grę, a wielka radość może niespodziewanie zostać przytłoczona przez przygnębiającą rzeczywistość pełną sprzecznych uczuć.

tancerze: Mikhail Baryshnikov, Ana Laguna

(Polski) libretto: Youri Vàmos wg Williama Szekspira i Leonida Lavrovskiego
choreografia: Youri Vàmos
inscenizacja: Joyce Cuoco, Alexej Afanassiev, Michal Matys
dyrygent: Sergej Poluektov
scenografia i kostiumy: Michael Scott
światła: Klaus Gärditz
czas trwania: 90 minut (z jedną przerwą)
premiera: 19 listopada 2006, Praga
baletmistrzowie: Veronika Iblová, Igor Žukov, Michaela Černá, Nelly Danko
akompaniatorzy: Sergej Poluektov, Jan Dušek, Jana Jodasová, Petr Tomeš
reżyser: Věra Masařiková
asystent reżysera: Lubor Kvaček
dyrektor techniczny: Petr Pleva
reżyser światła: Jindřich Broukal
zdjęcia: Diana Zehetner

„Romeo i Julia” to dzieło, w którym poruszane są trzy wielkie tematy: życie, miłość i śmierć. Zrealizowane dla Deutsche Oper am Rhein w 1997 roku, było pierwszym baletem dla tej opery – dziś światowej sławy choreografa Youri Vàmosa. Akcję tragicznej historii miłosnej umieścił w latach 20. i 30., czyli dokładnie w okresie, gdy Sergiusz Prokofiew skomponował swoje dzieło. Dla Vàmosa opowieść o kochankach z Werony to historia dwojga młodych ludzi, którzy na przekór swemu wiekowi i naiwności, niepomni konsekwencji, w swych postępowaniach kierują się tylko najgłębszymi uczuciami. Czystą radość życia postaci spektaklu widać w wyjątkowo przejmujących scenach miłosnych, chociaż jednocześnie przedstawienie nie stroni od dowcipu, zachowując lekkość i subtelność. Choreograf postawił przed praskimi tancerzami spore wyzwanie, bo emocje głównych bohaterów, których przedstawienie chciał uzyskać, wymagają od tancerzy sporych umiejętności aktorskich i perfekcyjnej techniki tanecznej. Youri Vàmos zajmuje się choreografią od 1978 roku.
Wcześniej był solistą Węgierskiej Opery Narodowej i pierwszym solistą Bawarskiej Opery Narodowej. Występował gościnnie w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Paryżu, Wiedniu, La Scali w Mediolanie i w Berlińskiej Operze Narodowej. W 1985 roku został kierownikiem baletu w teatrze w Dortmundzie, a w 1988 roku przeniósł się do opery w Bonn.
Trzy lata później objął kierownictwo zespołu baletowego w Bazylei, a w sezonie 1996/1997 – Deutsche Oper am Rhein. Youri Vàmos stworzył choreografie do własnych adaptacji klasycznych baletów, takich jak „Jezioro łabędzie”, „Dziadek do orzechów”, „Śpiąca królewna” Piotra Czajkowskiego czy „Sen nocy letniej” Feliksa Mendelssohna-Bartholdy. Jest też autorem współczesnych choreografii, np. „Lucidor” – na podstawie noweli pod tym samym tytułem autorstwa Hugo von Hofmannsthala z muzyką Aleksandra Głazunowa, „Julien Sorel” – na podstawie powieści Stendhala „Czerwone i czarne” z muzyką Edgara Elgara, „Shannon Rose” – z muzyką Jeana Sibeliusa i „Carmina Burana” Carla Orffa.

tancerze:
Romeo – Michal Štípa
Julia – Adéla Pollertová
Merkucio – Alexandre Katspapov
Benvolio – Viktor Konvalinka
Tybald – Jiří Kodym
Parys – Richard Kročil
oraz soliści, koryfeje i zespół baletowy Teatru Narodowego w Pradze
Orkiestra Teatru Narodowego w Pradze pod batutą Sergeja Poluektova

(Polski) 27’52 [Akt I]
choreografia: Jiři Kylian
muzyka: Dirk Haubrich
dekoracje: Jiři Kylian
kostiumy: Joke Visser
światło: Kees Tjebbes
czas trwania: 27 minut 52 sekundy
premiera: 21 lutego 2002, Haga

SUBJECT TO CHANGE [Akt II]
choreografia: Lightfoot /León
muzyka: Franciszek Szubert
dekoracje i kostiumy: Paul Lightfoot and Sol León
światło: Tom Bevoort
czas trwania: 18 minut
premiera: 6 marca 2003, Haga

GODS AND DOGS [Akt III]
choreografia: Jiři Kylian
asystent choreografa: Gerald Tibbs
muzyka: Ludwik van Beethoven, Dirk Haubrich
projekcje: Tatsuo Unemi, Daniel Bisig
dekoracje: Atsushi Kitagawara, Jiři Kylian
kostiumy: Joke Visser
światło: Kees Tjebbes
czas trwania: 25 minut
premiera: 13 listopada 2008, Haga

zdjęcia: Daisy Komen, Joris-Jan Bos

Program NDT II to trzy odrębne prezentacje, wszystkie po raz pierwszy pokazywane w Polsce. Dwie z nich: „27’52’’ i „Gods and Dogs” powstały z ręki światowej sławy choreografa i legendarnego wizjonera tańca – Jiřiego Kyliana, wieloletniego szefa artystycznego NDT, a od kilku lat jego doradcy i choreografa. „Gods and Dogs” jest najnowszą i w dodatku – jubileuszową, setną realizacją, do którego Kylian stworzył choreografię. Jak sam mówi o swoim ostatnim spektaklu Kylián, poszukiwał w nim granic między normalnością a szaleństwem, zdrowiem a chorobą. Zastanawiał się, czy możemy określić moment, w którym przekraczamy owe niewidoczne granice i przechodzimy na ciemną stronę szaleństwa
i choroby. W „27’52’’ liczba oznacza dokładny czas trwania spektaklu – a pojęcie czasu jest tu dosyć mocno skorelowane z całą produkcją. Spektakl do pełni kształtu potrzebował od początku do końca powstania 4418 godzin – od studyjnych prób do fotografii promocyjnych. Odbyło się m.in. 1687 godzin prób, 629 godzin trwało przygotowanie muzyki a 438 godzin spędzono nad przygotowaniem kostiumów. Drugim ważnym elementem jest przestrzeń – duże światła reflektorów przesuwają się tu po ciemnej przestrzeni sceny. Ekrany projekcyjne współgrają z białymi pasmami składającymi się na podłogę do tańca. Ekrany i pasy poruszają się, tworząc niestabilne i niepewne podłoże dla trzech par tańczących w spektaklu, a nieuchwytna ścieżka dźwiękowa i spowolnione deklamacje tekstów od Baudelaire’a po francuską piosenkarkę Barbarę, wzmagają mocno poczucie tajemnicy. Projekt „Subject to Change” jest kolejną realizacją dwójki choreografów – Paula Lightfoota i Sola Leóna, również od lat współpracujących z NDT, których m.in. „Said and Done” mogliśmy już oglądać w Polsce wcześniej.

tancerze:
Wun Sze Chan, Bryan Diaz, Vania Doutel Vaz, Cesar Faria Fernandes, Aram Hasler, Chiaki Horita, Menghan Lou, Carolina Mancuso, Percevale Perks, Roger Van der Poel, Maud de la Purification, Idan Sharabi, Anton Valdbauer, Fabienne Vegt, Riley Watts, Jin Young Won, Sarah Huertas Sanchez

(Polski) choreografia, inscenizacja i adaptacja libretta: Giorgio Madia
kierownictwo muzyczne: Tadeusz Kozłowski
scenografia: Bruno Schwengl
premiera: 9 maja 2009, Łódź
zdjęcia: Chwalisław Zieliński

Pośród wszystkich słynnych baletów „Jezioro łabędzie” uważałem zawsze za święte i nietykalne. Było dla mnie czystym, idealnym dziełem. Tak przynajmniej wyglądało w mojej pamięci. Pamiętam różne wersje „Jeziora…”, które widziałem jako dziecko, chowając się w kulisach La Scali. Później widziałem je, jeszcze w wieku piętnastu lat, w Sankt Petersburgu i wieku szesnastu lat, gdy spędzałem lato w Londynie. Był to dla mnie fascynujący spektakl, jednak wydawał mi się nieco za długi. Już wtedy czułem, że należałoby odrzucić nudne i zbędne fragmenty i zachować tylko najciekawsze, warte zapamiętania chwile. (Może właśnie to sprawiło, że zostałem choreografem?) Jakiś czas później, kiedy sam zgłębiałem techniki tworzenia baletu, zobaczyłem jak zmieniane są poszczególne dzieła. Zrozumiałem, że ingerowanie w utwór nie jest świętokradztwem, a „Jezioro…” nie ma tylko jednego określonego, nietykalnego kształtu, ani w kwestii kolejności scen ani nawet tempa muzyki. Obecnie taniec przecież też wygląda inaczej niż to, co zwykł oglądać Czajkowski. Co ciekawe, w czasie, gdy on tworzył swoje dzieło, muzyka, zarówno w kwestii struktury jak i strony emocjonalnej, tak wyprzedzała swój czas, że uznawano ją nawet za nie nadającą się do tańczenia.
Sama historia może kończyć się na trzy różne sposoby i to biorąc pod uwagę jedynie klasyczne wersje! Jeśli zaś popatrzymy na inne liczne realizacje, w tym wersje męskie, rockowe, akrobatyczne czy wodne, zauważymy, że możliwości są tu nieograniczone. Sam nigdy nie myślałem, że podejmę się realizacji „Jeziora…”, gdyż uważałem to za zadanie niemożliwe do wykonania. Jednak z czasem potraktowałem to jako wyzwanie. To dla mnie bardzo ważne, by pokazać publiczności, w szczególności tym, którzy nigdy nie widzieli „Jeziora łabędziego”, jego nowoczesną wersję. Chcę, by zaspokajało ono dzisiejsze gusta, prezentując współczesną technikę. Jednocześnie pragnę zachować klasyczne elementy, które sprawiają, że ten balet jest ponadczasowy. Uczyniłem wodę centralnym elementem przedstawienia, jako że historia inspirowana jest niemieckimi baśniami o czarownikach i słowiańskimi historiami o rusałkach – dziewczynach, które umarły z miłości i zostały skazane na tułaczkę po rzekach i jeziorach (jak na przykład w operze „Undine”). Motyw ten, zwany też „les ballerines près de l’eau”, używany był często w romantycznych i późnoklasycznych baletach. Same łabędzie to stworzenia wyjątkowe – wybierają sobie jednego partnera na całe życie. W tak zwanych białych aktach (drugi i czwarty) dziewczęta występują w białych paczkach. Przez całe dzieło przewija się też motyw dwoistości: dzień i noc, czerń i biel, księżniczka Odetta i książę Zygfryd, słońce symbolizujące męskość i księżyc symbolizujący kobiecość. Widoczny jest on również w opozycji białego i czarnego łabędzia, lirycznego motywu cierpienia i uwodzicielskich, agresywnych motywów, wprowadzających typowy dla romantyzmu konflikt dobra ze złem. Czajkowski prezentuje tu także pełen nostalgii pogląd, iż „nieustannie spoglądamy w przeszłość, patrzymy z nadzieją w przyszłość i nigdy nie jesteśmy zadowoleni w teraźniejszości”. Widzimy też postacie, które, podobnie
jak bohaterowie innych dzieł kompozytora, są ofiarami swego przeznaczenia. Jednak przede wszystkim to poezja, tak ważna w muzyce, i elementy dramatyczne (które sytuują to
dzieło według mnie w późnym okresie romantycznym, nie w klasycystycznym) zainspirowały mnie do opowiedzenia tej miłosnej historii.

Giorgio Madia

tancerze: soliści, koryfeje, zespół baletowy Teatru Wielkiego w Łodzi
gościnnie wystąpią: Ema Kawaguchi, Giovanni di Palma
Orkiestra Teatru Wielkiego w Łodzi pod batutą Tadeusza Kozłowskiego