TEATR WIELKI w Łodzi jest artystycznym kontynuatorem swojej znakomitej poprzedniczki – OPERY ŁÓDZKIEJ, której powstanie było efektem pasji i zaangażowania Stowarzyszenia Przyjaciół Opery z jej głównymi przedstawicielami: muzykami – Władysławem Raczkowskim, Tomaszem Kiesewetterem i Mieczysławem Drobnerem oraz Sabiną Nowicką, ówczesną dyrektorką łódzkiego Studium Operowego.
Przez ponad dziesięć lat Opera Łódzka prezentowała swoje premiery operowe i baletowe na scenach Teatru Nowego i Teatru im. S. Jaracza, by w końcu w 1966 roku otrzymać nową nazwę – TEATR WIELKI W ŁODZI i… nową siedzibę przy placu Dąbrowskiego.

—–

Kolejny rozdział w historii łódzkiej sceny operowej rozpoczęło „mocne uderzenie”: pierwsza dyrekcja Teatru Wielkiego w osobach Stanisława Piotrowskiego (dyrektor naczelny) i Zygmunta Latoszewskiego (dyrektor artystyczny), dała – nie tylko łódzkiej – widowni cztery imponujące realizacje, i to dzień po dniu: Halkę Stanisława Moniuszki (19 stycznia 1967), Kniazia Igora Aleksandra Borodina, Straszny dwór Stanisława Moniuszki i CarmenGeorgesa Bizeta. Począwszy od 1967 roku Teatr Wielki przedstawił publiczności ponad 300 premier, wśród których były klasyczne dzieła operowe i baletowe, musicale i operetki, a także kompozycje wybitnych współczesnych twórców polskich. Na scenie Wielkiego miały miejsce prapremiery światowe oper Romualda TwardowskiegoLord Jim, Maria Stuart oraz Tragedyja albo rzecz o Janie i Herodzie. Tu odbyły się głośne inscenizacje dzieł Krzysztofa Pendereckiego Diabły z Loudun iUbu król. Bogatą historię repertuaru Teatru Wielkiego tworzyli tej miary artyści, co m.in.: reżyserzy: Roman Sykała, Kazimierz Dejmek, Maria Fołtyn, Adam Hanuszkiewicz, Maciej Prus, Marek Weiss-Grzesiński, Ryszard Peryt, scenografowie: Henri Poulain, Franciszek Starowieyski, Marian Kołodziej, Marian Stańczak, Andrzej Kreuz-Majewski oraz znakomici dyrygenci: Bohdan Wodiczko, Bogusław Madey, Antoni Wicherek, Tadeusz Wojciechowski, Wojciech Michniewski, Ewa Michnik, Tadeusz Kozłowski i wybitni choreografowie: Feliks Parnell, Witold Borkowski, Conrad Drzewiecki, Teresa Kujawa, Ewa Wycichowska, Antal Fodor, Lorca Massine, Gray Veredon, Giorgio Madia.
Żadne jednak sukcesy Teatru nie byłyby możliwe gdyby nie znakomici soliści i poszczególne zespoły, którzy na przestrzeni wszystkich tych lat byli i są jego największą siłą. Dowodem rosnącej rangi Teatru Wielkiego były gościnne występy na jego scenie gwiazd światowej wokalistyki (Victoria de Los Angeles, Fedora Barbieri, Kiri Te Kanawa, Daniela Dessi, Barbara Hendrix, Renato Bruson, Jose van Dam, Placido Domingo, Franco Bonisolli, Andrea Bocelli, Jose Cura), a także zaproszenie Teatru na stagione w Teatro Vittorio Emanuele (m.in.: Aida i Lucia di Lammermoor) oraz w Operze w Lyonie (Halka i Straszny dwór).

—–

W 2012 roku, dzięki środkom pozyskanym z Funduszu Europejskiego, budynek Teatru Wielkiego przeszedł gruntowną, pierwszą od ponad 40 lat, modernizację (szczegóły projektu – na stronie „Projekty unijne”). W tym czasie opera nie zaprzestała działalności i swoje spektakle prezentowała na scenie Teatru im. S. Jaracza, a także w innych miejscach Łodzi. Pierwsza premiera po remoncie odbyła się 6 kwietnia 2013 roku a była nią nigdy w Łodzi nie wystawiana opera Gaetana Donizettiego Anna Bolena.

—–

Od 1968 roku Teatr Wielki jest organizatorem międzynarodowego festiwalu sztuki baletowej pn. Łódzkie Spotkania Baletowe. Podczas 24 dotychczasowych edycji (festiwal odbywa się co dwa lata) w Łodzi gościły wszystkie najważniejsze zespoły baletowe z całego świata, a wśród nich m.in.: Balet XX Wieku Maurice Béjarta, Nederlands Dans Theater, Sadler’s Wells Royal Ballet, Ballet Rambert, Cullberg Ballet, Batsheva Dance Company, Balet Teatru Bolszoj z Moskwy, Sanktpetersburski Teatr Baletu Borysa Ejfmana, Ballet Nacional de Cuba Alicji Alonso, a także wszystkie zespoły baletowe polskich teatrów muzycznych.

—–

Wraz z reformą administracyjną kraju począwszy od 1 stycznia 1991 roku  Teatr Wielki w Łodzi stał się Instytucją Kultury Samorządu Województwa Łódzkiego, co poprzez stabilizację organizacyjno-finansową stwarza możliwości dalszego rozwoju Teatru Wielkiego i kontynuacji linii repertuarowej, zbudowanej z najwybitniejszych pozycji operowych i baletowych klasyki światowej, a także dzieł kompozytorów współczesnych o najwyższym poziomie artystycznym. We wrześniu 2014 roku Wielką Galą Sezonu na placu Dąbrowskiego przed teatrem rozpoczęliśmy obchody jubileuszu 60-lecia istnienia opery w Łodzi. To wielkie plenerowe widowisko zgromadziło ponad 2000 widzów. Kulminacyjnym punktem obchodów jubileuszu była premiera Strasznego dworu Stanisława Moniuszki. Tak jak 60 lat temu tak i teraz ta piękna polska opera, tym razem w reżyserii Krystyny Jandy i pod batutą Piotra Wajraka, wzbudziła zachwyt i uznanie publiczności.