————

Wojciech Bogusławski (herbu Świnka, jeden z najstarszych herbów szlacheckich w Polsce) nazywany jest „ojcem polskiego teatru”, bowiem to on walczył o jego narodowy i postępowy repertuar, który współtworzył dziełami o patriotycznej i politycznej wymowie (m.in. Henryk VI na łowach, 1792, Cud mniemany czyli Krakowiacy i Górale, 1794). Był wieloletnim dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie, prowadził także własne teatry w Wilnie i we Lwowie oraz organizował gościnne występy w innych miastach. W 1801 roku z własnych funduszy wybudował teatr w Kaliszu i prowadził tam działalność teatralną do roku 1823.

Premiera Krakowiaków i Górali w warszawskim Teatrze Narodowym, którą sam wyreżyserował, a także grał i śpiewał rolę Bardosa, odniosła wielki sukces. Pełna zrozumiałych aluzji i metafor wymierzona był przeciwko Targowicy, nawoływała do jedności… Toteż po trzech przedstawieniach nakazano jej zdjęcie z afisza. Opera została zapomniana, partyturę Stefaniego uznano za zaginioną. Odszukał ją i przypomniał dopiero Leon Schiller w 1929 roku i odtąd Krakowiacy są żelazną pozycją repertuaru polskich teatrów jako „opera narodowa”, jak nazwał ją właśnie Schiller.

Bogusławski napisał, przerobił lub przetłumaczył ok. 80 utworów dramatycznych i librett operowych, oprócz tego był aktorem, śpiewakiem operowym, tłumaczem, pedagogiem, reżyserem i dramatopisarzem, należał do loży masońskiej gdzie otrzymał stopień mistrza.

Wojciech Bogusławski ok. 1798, olej na płótnie, autor Józef Reichan,
Muzeum Narodowe w Warszawie