————

Już od końca XIX wieku najsłynniejsi malarze i rzeźbiarze coraz częściej projektowali dekoracje, a nawet całą oprawę sceniczna opery. Oznaczało to dla nich praktyczne wykorzystanie ich twórczości, a jednocześnie – przerzucanie mostów między muzyką a malarstwem. Znakomitym przykładem początków tego okresu jest Paul von Joukovsky, opracowujący dla Richarda Wagnera jego Pierścień Nibelunga.

Marc Chagall zanim fantastycznymi dekoracjami ozdobił Czarodziejski flet (1967) dla nowojorskiej Metropolitan Opera, pracował dla Teatru Żydowskiego w Moskwie. W latach 40. XX w. tworzył w Paryżu dekoracje dla baletu. W latach 1917-1924 osiem opraw scenicznych dla różnych baletów stworzył również Pablo Picasso. Najsławniejszą z nich jest inscenizacja Parade dla Sergiusza Diagilewa. W tej dekoracji Picasco wyraźnie zaznaczył swoja fascynację kubizmem.
Z tego okresu trzeba odnotować Henri Matisse’a, który stworzył dekoracje dla Strawińskiego i Diagilewa; Fernanda Legera, który pracował dla Baletu szwedzkiego oraz Wasyla Kandinsky’ego z jego oprawą sceniczną Obrazków z wystawy Musorgskiego.

Malarzem i jednocześnie architektem ściśle związanym z operą był Oskar Schlemmer nadający charakter berlińskiej Operze Krolla. Innym przykładem jest także Oskar Kokoschka – autor scenografii do Czarodziejskiego fletu w Salzburgu (1955).

W latach 70. XX wieku wielu reprezentantów fantastycznego realizmu szkoły wiedeńskiej zwróciło się ku dekoracji scenicznej. I tak Erik Baruer robi w Wiedniu erotyczne obrazy dla Medei Luigi Cherubiniego (1972), zaś August Everding angażuje do hamburskiego Parsifala (1976) Ernsta Fuchsa, który później – w 1978 – pokazuje w Monachium swojego Lohengrina.

I tak jest do dziś – opera fascynuje, pobudza wyobraźnię, daje nowe możliwości wypowiedzi artystycznej, w tym także plastycznej – z oczywistą korzyścią dla wszystkich!

W Teatrze Wielkim w Łodzi największym i chyba najbardziej zaskakującym wydarzeniem z dziedziny plastyki była słynna oprawa scenograficzna autorstwa Franciszka Starowieyskiego do Króla Ubu Krzysztofa Pendereckiego.

Projekty kostiumów do opery Aleco, autor Marc Chagall, 1942 r.